Geologia hitzak ia beti  gai solidoak dakarzkigu burura: mendiak, harriak, mineralak; nekez erlazionatuko dugu urarekin; baina ura ere gai minerala da, merkurioarekin batera tenperatura arruntean likido egoeran dagoen gai bakarra. 

Ataun eta Lazkaoren kokalekuen ardatzean dagoen Agauntza ibaia,  beste ibai guztiak bezala, bertako paisaiei forma emateko garrantzi handia du; etengabe, bere ibilguko harrizko zorua higatzen eta induskatzen jarraitzen du gorago bereganatutako harriak, hareak eta lokatzak garraitzen dituen bitartean. Garraiatutako material horietako batzuk aldi baterako ibilguan geratzen dira, urak berriro hazi bitartean. Ibaiak noizbait garraiatutako material asko berriz aldameneko soroetako lurzoruen osagai ugarienak dira; gainera bailarako hegaletako luiziek lurrez hornitzen dituzte aipatutako lurzoruak.

Ibaiak irekitako ibilguak, bere ibai-lasterrekin eta ur geldiekin, eta bertan dauden harriek sortzen dituzte uretako hainbat izaki bizi diren habitat anitzak.

Ibaiko harriak askotan erabili izan dira eraikuntzan etxeak, bideak eta abar egiteko.

Ibaiak zeharkatzen dituen eremuak bitan banatzen dituen arren, geografikoki urruti dauden tokiak lotu ere egiten ditu: Agauntzak Oriarekin eta Zaldibiko, Amezketako eta abarretako errekekin lotura du.

Aipatutakoez eta askoz gehiagoz hiru geologo adituei entzunez goiz atsegin bat pasatzera etortzeko gonbidatzen zaitugu. 

Oso garrantzitsua da gizartea prestatuta izatea etorkizunean sor daitezkeen erronkei aurre egiteko. Espero liteke halako baten petrolioa garestitzen hasiko dela eta gaurko nekazaritza ereduaren energia kontsumo handia asetzeko petrolio merkerik ez egotea; klima aldaketa berehala geldiarazi beharra dago. Laster energia berriztagarriak, modu deszentralizatuan ekoiztuak eta sarearte adimentsuen bidez banatuak izango dira.

Baieztatu liteke garapen ekonomiko jasangarri batera iristeko bide eraginkorrena pertsona guztien ongizatea lankidetza edo kooperazio bidez lortzea dela, era honetan gizarte solidario eta kohesionatuagoa lortuz. Etorkizunean lankidetza lehiakortasuna baino garrantzitsuagoa izango da seguru asko eta gure artean badugu aurrekaririk kontu honetan, garai batean auzolana inguru hauetan oso errotuta baitzegoen.

Oñatik, jasangarritasunaren bidean, pauso ausartak eta garrantzitsuak eman ditu dagoeneko energia berriztagarrien esparruan, moneta sozialaren esperientzian eta abarretan.

Duela gutxi arte, bisoia esatean, berokiak egiteko erabiltzen den animalia zetorkigun burura guztioi, bere larru ederragatik haztegi industrialetan hazitzen den bisoi amerikarra, alegia.

Baina badago beste bisoi bat, bisoi europarra, urte askoan inor ohartu ere egin gabe, gure alboko ibai eta erreketan ezkutuan bizi izan dena. Gaur egun oraindik, gure faunako ugaztunen artean ezezagunenetakoa da, eta, tamalez, ongi ezagutu aurretik betiko desagertzea ere gerta liteke; izan ere, XIX. mendean Europako erdialdetik desagertzen hasi zenetik, bisoi europarra jatorrizko banaketa eremuaren % 80tik desagertu da jada.

Uztailaren 5 eta 19an, abuztuaren 2 eta 16an eta irailaren 6 eta 20an Ataunen altzari, elektragailu eta baliorik gabeko traste zaharren bilketa egingo da. Trasteren bat atera nahi duenak, bezperan eta  iluntzeko 20:00etatik aurrera atera behar du. Gainera aldez aurretik trasteak zein puntutan utzi behar diren adierazteko, “Sasieta Mankomunitatea” enpresaren 943-161555 erantzungailu automatikora deitu behar da edo info@sasieta.net posta elektronikoa erabili.